Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μια από τις συχνότερες αιτίες πόνου και απώλειας της κινητικότητας και λειτουργικότητας σε μέσης και μεγάλης ηλικίας άτομα παγκοσμίως. Σε προχωρημένα στάδια αποτελεί και τον κυριότερο λόγο για χειρουργική αντιμετώπιση με Αρθροπλαστική γόνατος. Από τα πεδία της Ορθοπεδικής που έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες συγκαταλέγονται και η μελέτη της κινησιολογίας και εμβιομηχανικής των διαφόρων τύπων Αρθροπλαστικών.
Η κατάλληλη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας ξεκινά με την ορθή διάγνωση και την αναγνώριση πιθανών αιτιών της υποκείμενης νόσου. Κρίνεται πολύ σημαντικό να συσχετίζονται οι πληροφορίες από ένα καλό ιστορικό με τα σημεία της κλινικής εξέτασης και τα αντίστοιχα ακτινολογικά ευρήματα, ώστε να αποκλείονται άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτωματολογία.
Κύριες ενδείξεις για την Αρθροπλαστική γόνατος αποτελούν το συνεχόμενο άλγος, η μείωση του εύρους κίνησης και της λειτουργικότητας της άρθρωσης σε βαθμό που να επηρεάζεται σημαντικά η κινητικότητα και η ποιότητα ζωής του ασθενούς. Ο τυπικός ασθενής αναφέρει καθημερινό πόνο, ανθιστάμενο στη συντηρητική αντιμετώπιση (φαρμακευτική αγωγή, απώλεια βάρους, τροποποίηση δραστηριοτήτων, φυσιοθεραπείες, ειδικά υποδήματα, μπαστούνι κλπ), δυσκαμψία, νυκτερινό άλγος, μείωση της απόστασης βάδισης, δυσκολία στις σκάλες και γενικότερα στις καθημερινές του δραστηριότητες.
Η επέμβαση γίνεται συνήθως υπό ενδορραχιαία αναισθησία και ελαφρά μέθη. Η τομή περιορίζεται στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και μετά την αφαίρεση των κατεστραμμένων αρθρικών επιφανειών εμφυτεύεται η τεχνητή άρθρωση. Αυτή αποτελείται από δύο μεταλλικές προθέσεις, την μηριαία και την κνημιαία, ενώ μεταξύ τους παρεμβάλλεται πλαστικό υλικό τύπου πολυαιθυλενίου. Ακολουθεί συρραφή των μαλακών μορίων και του δέρματος, ενώ ο συνολικός χειρουργικός χρόνος δεν ξεπερνά συνήθως τη μια ώρα. Ο ασθενής δύναται να εξέλθει του Νοσοκομείου σε λίγες ημέρες με οδηγίες.
Ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η χειρουργική τεχνική που ακολουθείται, σε συνδυασμό με μια ομαδική διεπιστημονική προσέγγιση που οδηγούν στη βελτιστοποίηση της αποκατάστασης του ασθενούς (Enhanced Recovery Pathway). Με τα προγράμματα ταχείας ανάρρωσης, η σύγχρονη Αρθροπλαστική χειρουργική σε συνδυασμό με τα κατάλληλα αναισθητικά πρωτόκολλα για τη μείωση του μετεγχειρητικού άλγους καθώς και τη συμβολή του φυσιοθεραπευτή για άμεση κινητοποίηση έχουν επιτύχει τη γρήγορη αλλά και ασφαλή αποκατάσταση του ασθενούς. Η ενημέρωση και εκπαίδευση του ασθενούς στην όλη διαδικασία διαδραματίζουν μείζονα ρόλο.
Αρκετές μελέτες έχουν αναδείξει πλέον ότι η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να περιορίζεται μόνο σε ένα διαμέρισμα του γόνατος χωρίς να επεκτείνεται κατ’ ανάγκην και στην υπόλοιπη άρθρωση. Οι παρατηρήσεις αυτές κλόνισαν τους ξεπερασμένους ισχυρισμούς ότι η αντικατάσταση όλων των επιφανειών του γόνατος είναι απαραίτητη προϋπόθεση για μια επιτυχημένη κλινικά Αρθροπλαστική. Η πρόκληση της μονοδιαμερισματικής Αρθροπλαστικής έγκειται στην αντικατάσταση των βλαβών του ενός μόνο διαμερίσματος τόσο αποτελεσματικά ώστε τα μαλακά μόρια όλης της άρθρωσης και η διατήρηση του αρθρικού χόνδρου των λοιπών διαμερισμάτων να αναλάβουν τη φυσιολογική τους λειτουργικότητα. Η μονοδιαμερισματική Αρθροπλαστική οδηγεί σε ένα πιο ‘φυσιολογικό’ γόνατο, με ταχύτερη αποκατάσταση καθώς και καλύτερη κινησιολογία, μηχανική, εύρος κίνησης, βάδιση και λειτουργικότητα.
Με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας έχουν σημειωθεί σημαντικές αλλαγές στη φιλοσοφία και το σχεδιασμό των Αρθροπλαστικών, όσον αφορά τα υλικά καθώς και την κινηματική των τεχνητών αυτών αρθρώσεων. Τα καλά νέα είναι ότι η Αρθροπλαστική είναι μια ιδιαίτερα επιτυχής επέμβαση και σε σημαντικό ποσοστό οι ασθενείς μένουν ικανοποιημένοι. Σε βάθος χρόνου, σύμφωνα με διεθνή βιβλιογραφία, η δεκαετής επιβίωση των προθέσεων ξεπερνά το 95% ενώ η εικοσαετής φτάνει το 90%.
